Hai Bộ trưởng nói về sửa đổi Luật Đất đai, “nóng” vấn đề giá đất

Định giá đất, đổi mới công tác quy hoạch sử dụng đất là một trong những nhóm vấn đề được tập trung sửa đổi tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Thông tin này được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà chia sẻ tại hội thảo chuyên đề về đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách về đất đai, trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế – xã hội 2022, diễn ra ngày 18-9.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao” đã nêu rõ các nhóm vấn đề cốt lõi, quá trình sửa đổi Luật Đất đai cơ quan soạn thảo sẽ bám sát để thể chế hoá.

Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà tại hội thảo chuyên đề

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết ưu tiên trước hết trong quá trình sửa đổi Luật Đất đai là đổi mới công cụ quản lý của Nhà nước về đất đai. “Một trong những công cụ để thể hiện quyền đại diện của Nhà nước với sở hữu toàn dân về đất đai đó là công tác quy hoạch. Công tác này phải đổi mới về phương pháp, nội dung, hình thức và xác định lại vị thế của nó, để quy hoạch mang được trách nhiệm, quyền hạn của Nhà nước trong việc phân bổ nguồn lực tài nguyên đất đai”- Bộ trưởng nói.

Người đứng đầu Bộ TN-MT cũng nêu rõ, công tác quy hoạch sẽ giải quyết được yêu cầu về công bằng, bình đẳng cho các bên trong phân bổ, sử dụng đất đai. Thông qua công cụ quy hoạch, thể hiện tính dân chủ trong quá trình xây dựng quy hoạch về đất đai, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, người dân đều có thể tham gia.

Một vấn đề lớn khác được Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề cập trong quá trình sửa đổi Luật Đất đai là định giá đất. Theo đánh giá của Bộ trưởng, đây là vấn đề còn khoảng cách khác nhau giữa lý thuyết và thực tiễn.

“Nếu chúng ta định giá đất đai cách công khai, minh bạch, bình đẳng thì sẽ giải quyết được các mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội. Giải quyết được mối quan hệ giữa Nhà nước và người dân có đất, những người dân bị thu hồi đất và doanh nghiệp”- Bộ trưởng nói.

Đi kèm với định giá đất, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà đó là vấn đề kinh tế, tài chính đất đai. Chúng ta có chuyển từ mệnh lệnh hành chính, từng bước sang thị trường, công cụ kinh tế kết hợp hành chính. Nếu làm được việc này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng sẽ giải quyết được các bất cập hiện nay như đầu cơ, thổi giá, đất đai sử dụng không hiệu quả.

Theo lãnh đạo Bộ TN-MT, nguồn lực đất đai hiện nay rất lớn, nhưng thiếu thông tin, thiếu đánh giá, thiếu giám sát. Do đó, việc xây dựng thông tin dữ liệu đất đai là rất cần thiết, chuyển đổi số càng sớm càng tốt. Thông qua dữ liệu về đất đai sẽ giám sát nguồn lực này, giúp người dân tiếp cận thông tin đất đai công bằng, bình đẳng. “Thông qua hệ thống dữ liệu này, chúng ta có thể cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp”- Bô trưởng Trần Hồng Hà cho hay.

Trao đổi về nội dung hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng nhấn mạnh đến Nghị quyết 18 và cho rằng đây là kim chỉ nam trong việc định hướng xây dựng luật, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, vấn đề chuyển mục đích sử dụng đất cần được xem xét, sửa đổi phù hợp. Bộ trưởng Bộ Tài chính đánh giá đây là lỗ hổng vô cùng lớn mà Luật Đất đai năm 2013 chưa “bịt” được, tạo nên địa tô chênh lệch, từ đó xảy ra một số sai phạm. Chính vì vậy, việc quản lý mục đích sử dụng đất phải rất chặt chẽ.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đề cập đến công tác quản lý chuyển đổi mục đích sử dụng đất

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, đất sử dụng mục đích cho thuê thì người thuê chỉ thực hiện phát triển sản xuất kinh doanh. Khi không có nhu cầu sử dụng, Nhà nước thu hồi, đấu giá hoặc chuyển cho cơ quan khác sử dụng. Điều đó sẽ tạo nguồn lực cho nền kinh tế phát triển.

“Như doanh nghiệp Nhà nước khi cổ phần hoá, các doanh nghiệp ngoài nhà nước chỉ nhìn vào các khu đất vàng để sau đó chuyển đổi sang mục đích sử dụng thương mại, đất ở, đây chính là địa tô chênh lệnh, gây thất thoát. Chỉ với một quyết định hành chính, hàng ngàn tỉ, hàng trăm tỉ có thể mất đi. Chúng ta phải có cơ chế để bịt lỗ hổng này”- Bộ trưởng Bộ Tài chính phân tích.

Về vấn đề xác định giá đất, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết hiện có nhiều phương pháp nhưng chưa thực sự nhất quán, chính xác, tạo ra lỗ hổng. Việc xác định giá đất thời gian qua đã có một số vi phạm, do đó phải rà soát, xác định lại phương pháp xác định giá đất để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất, chính xác nhất, nhất quán nhất.

Ngoài ra, vấn đề giao đất cũng được Bộ trưởng Bộ Tài chính đề cập nhằm hoàn thiện chính sách. Theo ông Hồ Đức Phớc, quy định hiện hành nêu rõ thời điểm xác định giá đất là thời điểm giao đất, nhưng không quy định từ thời điểm xác định giá đến khi giao đất là 1 tháng, 6 tháng, hay 1 năm.

Do đó, Bộ trưởng đề xuất quá trình sửa đổi Luật Đất đai phải quy định thời gian từ khi xác định giá đất đến khi giao đất là không quá 6 tháng, mới đảm bảo được độ chính xác. “Khi nộp tiền vào ngân sách rồi, lúc đó mới giao đất, tiền trao cháo múc như ông cha ta vẫn nói”- Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.