Không gian mạng thực tế đã tạo điều kiện “hốt bạc” cho nghệ sĩ, vì ở đó, nghệ sĩ giao lưu, tương tác nhiều hơn với khán giả, là nơi để quảng bá sản phẩm. Tuy nhiên, cũng chính không gian ảo có thể hủy hoại sự nghiệp của nghệ sĩ chỉ bởi một phát ngôn thiếu kiểm soát, lệch chuẩn, thậm chí là thô tục.
Thích ồn ào (?!)
NSƯT Đức Hải từng phải đối mặt với cơn sóng giận dữ của dư luận khi trên tài khoản có gắn dấu tick xanh (xác nhận tài khoản chính chủ) của anh trên Facebook đăng tải bài viết công kích cá nhân có sử dụng một số từ ngữ tục tĩu khiến người hâm mộ vô cùng thất vọng. Hậu quả nhãn tiền, nghệ sĩ này lập tức bị miễn nhiệm chức vụ Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn. Dù nghệ sĩ Đức Hải giải thích bài viết trên do con nuôi của anh đăng tải nhưng hình ảnh của anh đã bị tổn hại nặng nề. Nhiều người chỉ trích nghệ sĩ này phải có trách nhiệm với tài khoản của mình và mọi phát ngôn trên mạng đều có sức ảnh hưởng đến công chúng.
Hoa hậu Phạm Hương với lần vạ miệng nhớ đời .(Ảnh: TIẾN VŨ)
Không riêng NSƯT Đức Hải, có thể kể đến hàng loạt nghệ sĩ từng có những phát ngôn lệch chuẩn, thiếu lịch sự trên mạng xã hội như Hiệp Gà, Duy Mạnh, Trang Trần, Đàm Vĩnh Hưng… Xuân Nghị gần đây cũng khiến nhiều người quan tâm với phát ngôn “Không cần trả lời tụi nó đâu, trả lời tụi nó cũng không hiểu vì toàn robot thôi à” nhưng khi được hỏi, anh lại phủ nhận việc gọi khán giả là “robot”.
Hoa hậu Hương Giang cũng từng vướng vào làn sóng chỉ trích gay gắt với những phát ngôn trên sóng truyền hình và rồi lại đăng đàn trên mạng xã hội để “đấu tố”. Sự việc đã kéo thêm nhiều anti-fan hình thành trong các hội, nhóm hàng trăm ngàn người để nhằm công kích, tẩy chay khiến cô phải tạm rút khỏi loạt chương trình một thời gian.
Diễn viên Hứa Minh Đạt trở thành tâm điểm chỉ trích của dư luận khi đăng tải clip bắt trend “đáp trả kiểu drama” thịnh hành trên TikTok. Lời nói đùa của anh trong đoạn clip: “Hôm nay là một ngày đẹp trời, mình xin chúc các bạn ra đường không bị đụng xe, không bị giật đồ, không bị đánh ghen và an toàn mạng sống về nhà nghe chưa” khiến rất nhiều người xem khó chịu, nhiều ý kiến cho rằng nam diễn viên kém duyên, thiếu suy nghĩ khi mang mạng sống ra để đùa giỡn. Khi bị chỉ trích, Hứa Minh Đạt cho rằng: “Nếu ai có chơi TikTok chắc hẳn biết trend đó và mọi người biết rằng chơi TikTok là vui và giải trí”.
Cách đây chưa lâu, khi TP HCM còn vất vả trong việc chống dịch Covid-19, nhiều người nổi tiếng cũng đã gây tranh cãi khi chia sẻ những thông tin thiếu hiểu biết trên trang cá nhân của mình. Hoa khôi Áo dài Việt Nam 2014 Trần Ngọc Lan Khuê viết: “Đợt giãn cách này toàn là người dân tự tìm cách cung ứng thực phẩm, hỗ trợ nhau. Chứ chả thấy có sự hướng dẫn, điều tiết nào nó cụ thể, rõ ràng”. Phát ngôn của Lan Khuê bị cho là thiếu chính xác, gây hoang mang dư luận và giữa làn sóng bị lên án, Lan Khuê đã xóa dòng trạng thái trên, đồng thời lên tiếng: “Chân thành xin lỗi mọi người, vì hôm nay Khuê nhận được những tin tức buồn của nhiều người quen nên đã có dòng trạng thái vừa qua. Khuê biết mọi lý do giải thích, dù như thế nào thì cũng không phù hợp với tình hình này. Đây là lỗi của Khuê, Khuê xin nhận”.
Hãy ý thức về tác động của phát ngôn
MC Trác Thúy Miêu bị phạt 7,5 triệu đồng vì hành vi đăng tải thông tin trên mạng xã hội có nội dung sai phạm, gây ảnh hưởng tới công tác hỗ trợ phòng chống dịch Covid-19 theo quyết định của Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM. Diễn viên Angela Phương Trinh cũng nhận mức phạt tương tự khi đăng tải các bài viết có nội dung địa long (giun đất) có thể chữa khỏi bệnh cho người mắc Covid-19.
Dù vô tình hay hữu ý, những phát ngôn sốc và “không giống ai” của một số nghệ sĩ trên mạng xã hội, sân khấu biểu diễn đều khiến công chúng thất vọng. Nhiều ý kiến cho rằng nghệ sĩ là người của công chúng thì việc ăn nói, phát ngôn càng phải cẩn thận, có chiều sâu và có văn hóa bởi những phát ngôn và hành động của nghệ sĩ luôn ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng.
Thế nên, PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái cho rằng các ca sĩ, nghệ sĩ trẻ cần thành “nhân” trước khi thành “danh”. Những người có phát ngôn thiếu chuẩn mực cần phải học lại đạo đức, văn hóa ứng xử thì mới mong mang nghệ thuật đích thực đến với công chúng. Theo dõi trang mạng xã hội của người nổi tiếng không chỉ có người lớn mà có thể có cả trẻ em, người vị thành niên, những đối tượng mà hành động của nghệ sĩ luôn ảnh hưởng mạnh mẽ. Nhiều trường hợp người hâm mộ bị kích động khi thần tượng của mình bị đụng chạm và những cuộc khẩu chiến trên mạng có thể được “kéo” ra ngoài đời thực, tạo nên các hành vi bạo lực nhân danh thần tượng.
Thực tế, với những hành động lệch chuẩn, phát ngôn gây sốc, người nổi tiếng đã phải chịu sự trừng phạt thích đáng. Nhưng mạnh mẽ hơn những quyết định xử phạt của cơ quan chức năng chính là sự trừng phạt từ khán giả bằng việc tẩy chay. Một nghệ sĩ luôn phải có tác phẩm mà tác phẩm ấy không đến được với khán giả chính là sự thất bại nặng nề nhất.
Bài học từ chuyện phát ngôn bất nhất của các nghệ sĩ vừa qua là một hồi chuông cảnh tỉnh cho các nghệ sĩ để họ thấy được rằng sự chân thành mới là yếu tố giữ chân được khán giả.
(Còn tiếp)
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 18-6
Tiến sĩ – nhà nghiên cứu văn hóa Hoàng Long: “Đã đến lúc nghệ sĩ Việt nên ý thức được trọng lượng các phát ngôn của mình. Đặc biệt, những phát ngôn bất nhất, mâu thuẫn không chỉ chẳng giải quyết được vấn đề mà càng đẩy sự việc đi xa hơn”.
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)