ThS-BS Phạm Đỗ Anh Thư, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện (BV) Tâm Anh TP HCM, cho biết đau thắt ngực là triệu chứng điển hình của bệnh động mạch vành, căn bệnh gây tử vong cao và đang có xu hướng trẻ hóa.
Hai nhóm đau chính
Mới đây, Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy (TP HCM) cứu người đàn ông 62 tuổi ở Đồng Tháp bị các cơn đau thắt ngực cảm giác giống như bị đá đè lên ngực. 12 năm trước, ông đã được can thiệp đặt 4 stent mạch vành, dần dần, 2 stent trong số này bị tắc. Các bác sĩ đã mổ bắc cùng lúc 2 cầu thông nối mạch vành mà không phải cưa xương ức.
BV Đại học Y Dược TP HCM cũng tiếp nhận cứu chữa một bệnh nhân trẻ nhưng đã bị cơn đau tức ngực hành hạ. Anh T.V.H (30 tuổi, ngụ TP HCM) bị các triệu chứng đau tức vùng sau xương ức, có cảm giác nghẹn và khó thở sau khi chơi thể thao. Khi tiếp nhận điều trị, anh H. đã được thực hiện một số kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng. Các bác sĩ chẩn đoán anh H. bị cơn đau thắt ngực không ổn định, động mạch vành hẹp 80%. Anh H. được can thiệp bằng phương pháp đặt 1 stent và uống thuốc điều trị.
Theo TS-BS Trần Hòa – Phó trưởng Khoa Tim mạch can thiệp, Trưởng Đơn vị Can thiệp nội mạch BV Đại học Y Dược TP HCM – bệnh động mạch vành là một trong những nguyên nhân tử vong khá cao (khoảng 30%), cao hơn hẳn các bệnh lý khác như nhiễm trùng, bệnh lao, ung thư… Các cơn đau thắt ngực được chia thành 2 nhóm: ổn định và không ổn định.
Đau thắt ngực ổn định là những cơn đau xuất hiện khi người bệnh gắng sức, làm việc nặng hoặc căng thẳng, stress tâm lý. Khi người bệnh nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn mạch sẽ làm giảm cơn đau. Cơn đau có thể kéo dài vài phút, vài lần trong ngày hoặc vài ngày, vài tuần mới xuất hiện một lần.
Đau thắt ngực không ổn định là những cơn đau xuất hiện bất cứ lúc nào, ngay cả khi người bệnh đang nghỉ ngơi, cơn đau kéo dài trên 20 phút, mức độ dữ dội, có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác như khó thở, vã mồ hôi, choáng váng, buồn nôn, ngất lịm… Cơn đau không giảm ngay cả khi người bệnh ngưng gắng sức và dùng thuốc giãn mạch. Đau thắt ngực không ổn định là tình trạng cấp cứu, có thể đe dọa tính mạng người bệnh, cần đến bệnh viện sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
“Cơn đau thắt ngực mạn tính (đau thắt ngực ổn định) thường xuất hiện trong thời gian ngắn, tần suất thấp và không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Đau thắt ngực cấp tính (đau thắt ngực không ổn định), nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim (do bệnh mạch vành cấp), rối loạn nhịp tim gây ngưng tim hoặc đột tử. Đau thắt ngực có nhiều nguyên nhân, thường gặp nhất là do xơ vữa động mạch vành dẫn đến tình trạng trái tim bị thiếu ôxy” – BS Nguyễn Công Thành, Khoa Tim mạch can thiệp BV Đại học Y Dược TP HCM, cho biết.
Khám bệnh đau tức ngực tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM
Xu hướng mắc bệnh ở người trẻ
Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính dẫn đến xơ vữa động mạch vành là quá trình lắng đọng và tích tụ cholesterol trong thời gian dài. Vì vậy, đau thắt ngực thường xảy ra ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người bệnh trẻ tuổi cũng xuất hiện bệnh động mạch vành. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến đau thắt ngực cũng như bệnh động mạch vành chia làm 2 nhóm: những yếu tố không thay đổi được: lớn tuổi, nam giới, tiền sử gia đình có người bị bệnh tim mạch; những yếu tố có thể thay đổi được: tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, hút thuốc lá, béo phì.Người càng có nhiều yếu tố nguy cơ, nguy cơ bị đau thắt ngực cũng như bệnh mạch vành càng cao.
BS Phạm Đỗ Anh Thư cho rằng bất kỳ ai cũng có thể bị đau thắt ngực do nhiều nguyên nhân khác nhau, song cơn đau sẽ dễ xuất hiện thường xuyên hơn ở đối tượng là người cao tuổi; mắc bệnh tăng huyết áp; rối loạn mỡ máu (rối loạn lipid máu); đái tháo đường; hút thuốc lá, béo phì, lối sống thiếu lành mạnh, ít vận động.
“Điều trị cơn đau thắt ngực do bệnh động mạch vành sẽ áp dụng kết hợp các phương pháp điều trị bằng thuốc và điều chỉnh chế độ sinh hoạt. Cần có chế độ ăn lành mạnh với thức ăn ít cholesterol, ít muối. Tăng cường các loại rau, trái cây, ngũ cốc. Tăng cường chế độ tập luyện để cải thiện lưu thông hệ tuần hoàn. Tùy theo khả năng có thể chọn các bài tập nhẹ ngàng, vừa phải như đi bộ nhanh, tập yoga, đạp xe đạp, bơi lội…, không hút thuốc lá, tránh thức khuya, căng thẳng tâm lý quá mức” – BS Thành tư vấn.
PGS-TS Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia, cho biết mô hình bệnh tật ở Việt Nam hiện nay đã thay đổi. Cách đây 20 năm, tỉ lệ người mắc bệnh động mạch vành, đau thắt ngực chỉ dưới 10% nhưng gần đây con số này đã tăng 40%. Nhiều thanh niên mắc động mạch vành từ sớm, có người 28-29 tuổi đã nhồi máu cơ tim. Nhiều người có bệnh mà không biết, chỉ đến khi xảy ra nhồi máu cơ tim mới biết mình mắc bệnh.
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)